11 Ekim 2018 Perşembe

ABD PİYASALARINDA BÜYÜK DÜŞÜŞ

(burada yazılanlar yatırım tavsiyesi değildir.  sadece günce tutmak ve tahmin denemesidir. )
Bu gün 10 ekim 2018 itibari ile nasdaq % 4'ün üstünde düştü bir haftadır düşüş % 10 lara vardı.
Bir önceki yazımda ayı piyasasına ilerliyor olabileceğimiz öngörüsünde bulunmuştum. Ancak bu ayı piyasasına gidiş olmayabilir. Bu düşüşü ben AYI PENÇESİ diye adlandırıyorum. Bu yıl ikinci kez oluyur 2018'in başlarında da olmuştu. Sonrasında iki ay içinde ayı piyasasına girmeyip tekrar boğa piyasasında ilerlemeye devam etmişti, tarihi yüksek seviyeler geçilmişti.
   
  Bu düşüş varlık fiyatlarının yüksekliği ile direkt ilişkilendirilebilir mi? Ya da Powel'ın uyardığı düşüş bu muydu? Şu anda çarpanlar daha makul seviyeleere gelmiş olabilir mi?

AYI PENÇESİ Tanımlamısından kastım henüz piyasanın sürekli düşüşe değil de böyle ani düşüşlerle gideceği bir süreci anlatmak için kullanıyorum. Henüz ayılar ayağa kalkmıyor. Buna ihtiyaç duymuyor. Bir pençe ile gerekeni yapabiliyor. Henüz kış uykusundan uyanmamış olduğu bir dönem.

Nasdaq endeksi çok uzun zaman sonra aylık ortalamasını kesti. Bu kadar bu yaklaşık bir haftada % 10 düşüşle oldu. Bu kadar uzaktan gelip aylık ortalamaya dokunduğu zaman çoğu kez düşüşün önemli bir kısmını geri alıyor. Yani tekrar yükselişe geçiyor. Bunun istisnası pek  yok gibi. Ama yükselişin ardından biraz daha yavaşta olsa tekrar düşüş başlıyor.
Bu düşüş özellikle 10 Ekim 2018 günü için ABD faizlerinin yükselmesi ile açıklanamaz. Zaten yükseliş trendinde olan bir fiyat böyle ani bir hareket oluşturamaz. Daha çok siyasi açıklamalar ve buna bağlı ticaret gerginliği ile açıklanabilir. Bu durum ise olası olumlu bir açıklama ile tersine dönebilir.

Sonuç itibari ile şu anda  potansiyel bir yükseliş dalgası ihtimali doğdu. Bu yükseliş tekrar endeksleri zirvelerine taşıyabilir ya da yaklaştırabilir. Zirveyi anlamlı bir şekilde geçmediği sürece AYI PENÇESİNİN etkisi sürebilir ve piyasa tekrar düşebilir. İşte o zirveden sonraki daha yavaş düşüş AYI piyasasına yönlendirebilir.
BURADA YAZILI OLANLAR YATIRIM TAVSİYESİ DEĞİLDİR
SADECE ÖNGÖRME DENEMESİ VE GÜNCE TUTMA ÇABASIDIR.

26 Eylül 2018 Çarşamba

POWEL'ın KONUŞMASI VE EKİM 2018 FED TOPLANTISI ÜZERİNE

BU BLOGGTA YAZDIKLARIM YATIRIM TAVSİYESİ DEĞİLDİR.

Bu toplantı dünya ekonomisi ile ilgilenen herkesin çok önemsediği bir FED toplantısı idi.
Sadece 2018 -2019 yılları değil 2021'e kadar beklentilerin anlatıldığı bir toplantı idi.
Tutanaklarının açıklandığı gün de finansal piyasalar için önemli olacak.
Kısaca bu yıl için toplada 4 gelecek yıl için 3 faiz artışı bekledikleri ... Ekonomi çevrelerinin tahmini ile uyumlu açıklamalar yapıldı.
https://www.bloomberght.com/haberler/haber/2159326-powell-fed-faiz-artirimi-sonrasinda-aciklamalarda-bulundu

Ancak dikkat edilmesi gereken ve de sanırım toplantının sonuna doğru ABD piyasalarında satışı tetikleyen nokta DESTEKLEME kelimesinin çıkarılmış olması (Kaynak olarak Türkçe anlatan kişileri dinlediğim için yani metni tam okumadığım için çeviren kişi ve kaynaklara göre yorum yapıyorum )
Bir diğer nokta ise konuşmasının sonlarına doğru ABD borsalarının çok yüksek olduğunu söylemiş olması.
Bu iki yorumu birlikte düşünmek gerek.
Finansal piyasalarda büyük ve uzun süreli satışlar olursa tepki verebiliriz sözünü de eklemek gerek.
Tersten okursak ciddi Satışlar bekliyorlar ama hatta büyük satış da olabilir ancak büyük ve uzun süreli olursa tepki vereceklerini söylüyor.
Büyük olmayan satışlara tepki yok, Büyük satışlara tepki vermek için ise uzun sürdüğünü anlayabilimek için uzun süre tepki olmayacak diyebiliriz.
Piyasa düşüşü ile ilgili bu açıklamalar basın toplantısının ortasında idi.  Sonunda ise bir uyarı olarak ABD borsalarının bazı çarpanlara göre yüksek olduğu ifadesi

Hepsini bir araya getirdiğimizde FED'in (başlangıç zamanı belirsiz ) bir düşüş dalgasını öngördüğünü söyleyebiliriz.

Böyle bir düşüş olasılığı ön görürken DESTELEYİCİ ifadesinin çıkarılması,( hatta bu ifadenin kalmasının rasyonel olmadığını şu anki faiz politikasının bu ifade ile uyumlu olmadığını söylüyordu. )
Piyasa sevgili şımarık çocuk artık kendi ayaklarını üzerinde durmayı başarmalısın diye çevirebilir miyiz.
Lehman Krizinin 10. yılındayız
"10 yıldır sana  kol kanat olduk. Destekledik. Artık kendi başına da başarabilirsin. Ha olurda düşürsek ufak sendelemelerden bahsetmiyorum. Hani balkondan falan düşersen ve uzunca bir süre aya kalkamazsan yine sana destek olurum. Ama koltuktan düşünce benden bir şey bekleme "
diyor diyebilir miyiz.
Malum 2013 mayıs ayında Bernanke'nin bir cümlesine Şımarık çocuk Piyasa çok kızmış ve PİYASA ÖFKESİ diye tarihe geçen günler süren büyük satışı yapmıştı. Ondan sonra FED başkanları piyasa ile konuşurken çok daha özenli olmaları gerektiğini çok iyi anlamışlardı. Karşılarında öyle oturaklı birisi yok. Sanırım her kriz de piyasa yeniden doğuyor. O zaman piyasa 2008 kirizinde doğan çocuk desek 5 yaşında idi. Şimdi 10 yaşında. E biraz daha olgun. Ama yine de Yellen da Powel'da bu dersi iyi öğrenmiş oldukları için çok dikkatli konuşuyorlar.
Lakin bu gün sanki gerçekleri söyleme konusunda biraz daha cesurdu Powell.
Cesaretinin temeli ise iyi giden ABD ekonomisi oluşturuyor elbette. Ama piyasa olanla değil de olacak olanla daha çok ilgileniyor. Piyasa hipermetrop yakını olanı pek göremiyor. Gerebilmesi için çok ilerde olan bir aynaya bakması gerek. Ayna da bazen ters yansıtıyor. 
Sonuca gelecek olursam.
Çok önemli bir bakış açısı farklılığını içeren bir toplantı idi. 2008 krizinin ABD için  resmen bittiğini gösteren toplantıydı.  
Bu krizden büyük dersler çıkarıldığını yeni krizde bunlara dikkat edileceğini yeni krizin 2008 krizi kadar harap edici olmaması konusunda tüm özenlerini göstereceklerini ifade eden bir toplantıydı. Ancak artık özgür iradesi ile krizi ne zaman çıkaracağına piyasalar karar verecek. FED kriz önleyici tutumunu bıraktı, kriz sonrası gerekli müdaheleleri hızlı bir şekilde yapma pozisyonuna geçti diyebiliriz.
Sonuç cümlelerim de uzadı. Kişisel ön görüm Boğa piyasasının bitmek üzere ya da bitmiş olduğu'dur. Bu toplantı ve FED yaklaşımının da bu yönde olduğunu düşünüyorum. Acaba kendi bakış açım mı beni yanıltıyor da FED'i ööyle algılıyorum diye de soruyorum kendime.
Elbette her açıdan eleştirilerle bu ön görüyü netleştirmeye çalışmak gerek. Ama artık AYI piyasasına doğru yol aldığımızı düşüncesi kuvvetlendi.
ELBETTEKİ YAZDIKLARIMIN HİÇBİR NOKTASI YATIRIM TAVSİYESİ DEĞİLDİR. KENDİMCE ÖNGÖRME OLAN BİTENİ DEĞERLENDİRME ÇABASIDIR.


27 Ağustos 2018 Pazartesi

POWEL JAKSON HOL E konuşması üzerine


Burada yazılı olanlar yatırım tavsiyesi değildir.
Powell'ın Jakson hole konuşması ile ilgili bloomberht'deki yazı ekte.
Bu yazıya bakınca esasen yeni hiçbir şey yok. Piyasalar (ABD piyasaları %1'e yakın bir artış dolarda düşüş altında yükseliş izledik)
Piyasayı burada  rahatlatan şimdilik güçlü ama aşırı ısınma belirtisi olmayan bir ekonominin vurgulanmış olması.
Piyasa mevcut kademeli artış ivmesini kabullenmiş durumda bunun üstüne çıkan bir durum olmadığı sürece memnun.
Ekononimin güçlü gidiyor olmasından  da memnun.
Bu durumda piyasanın  vektörel yönününü değiştirecek iki durum var.
1) Küresel ekonomiyi olumsuz etkileyecek bir konjonktür (esasen ticaret savaşları bu konjonktür için  yeterli bir argüman ama piyasa bu konuda henüz iyimserliğini kaybetmiş değil ve sonunda bir çözüm geleceğini düşünüyor. Ama bu iyimserlik bir yanılgı olabilir. Yaygın bir iyimserliğin hayal kırıklığı ile sonuçlanması büyük bir satışı beraberinde getirebilir. Kişisel ön görüm burada bir hayal kırıklığı riskinin yükselmiş olması )
2) ABD ekonomisinde aşırı ısınma belirtilerinin ( yüksek enflasyon rakamları gibi ) görülmesi
Bu durum biraz daha uzak bir olasılık.
ABD ekonomisi aşırı ısınmasından çok küresel ticaret savaşlarının etkisi ile durgunluğa girme ihtimalinin daha çok olduğunu düşünüyorum.
Sonuç olarak ABD hisse senetlerinin tarihi boğa piyasaları yönünden çıktığı ya da çıkmak üzere olduğu düşüncesini devam ettiriyorum. Ancak çok uzun süredir boğa yönünde hareket eden vektörel toplam henüz bu ivmesini sonlandırmış değil. Ama ivmenin güç kaybettiğinin bir çok işareti mevcut. Bu ivmenin dönüm noktasını tam olarak neresi olduğunu ( yada olmuş olduğunu)  zaman gösterecek. Geriye dönüm bakacağız ve zirve şu gün görülmüş ve orandan bir düşüş başlamış ...

https://www.bloomberght.com/haberler/haber/2150038-fed-baskani-powell-jackson-hole-de-konustu
24 Ağustos 2018 Cuma, 19:17 Güncelleme: 24 Ağustos 2018 Cuma, 19:18
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, Fed'in faiz artışlarına kademeli olarak devam edeceğini söyledi.
Fed'in Wyoming eyaletinin Jackson Hole kasabasında düzenlenen bir sempozyuma katılan Powell, burada "Değişen Ekonomide Para Politikası" başlıklı bir konuşma yaptı.
Powell, "Fed'in faiz artırımında hızlı davranması durumunda ekonomik büyüme sınırlanabilir, ancak yavaş davranması durumunda ise ekonomi aşırı ısınabilir. Federal Açık Piyasa Komitesi, faiz oranlarını kademeli olarak artırmada bu iki riski ciddiyetle ele alıyor." yorumunu yaptı.
Ülkede enflasyon oranının yakın zamanda yüzde 2'lik seviyeye yaklaştığını kaydeden Powell, bu seviyenin üzerine çıkmayla ilgili açık bir işaretin bulunmadığını, bu nedenle de aşırı ısınmayla ilgili artan bir risk görülmediğini vurguladı.
Powell, FOMC'nin en son toplantı tutanaklarına işaret ederek, "Gelir ve istihdamdaki güçlü büyüme devam ederse, faizlerdeki kademeli artışlar uygun olacaktır." ifadelerini kullandı.
Ekonominin güçlü olduğunun altını çizen Powell, devam eden büyümeyi, güçlü iş gücü piyasasını ve yüzde 2'ye yakın enflasyon oranını desteklemek için para politikasının ayarlanacağını sözlerine ekledi.

19 Temmuz 2018 Perşembe

Artık sorulması gereken soru şu: Yeni Dünya Finansal Krizi nereden ve ne zaman? başlayacak.

Uzun süredir ekonomi güncesine yazmıyorum.  Ama bu günlerde not düşülmesi gereken bir ön görü üzerine yoğunlaştım.
Yazdıklarım yatırım tavsiyesi değildir. Sadece gelecek öngörüsü denemesidir.
Finansaal  değerlemeler küresel bir satış dalgasının  yakınında olabileceğimizi düşündürüyor.
Dalganın başlangıç zamanını elbette tam olarak ön göremeyebiliriz. Hatta ancak dalganın ileri boyutlarında geriye dönüp şu gün başlamış diyebiliriz. Belki de o satışın ilk hareketlerini bazı endekslerde görmüş olabiliriz.
Kimi dalgalar  ise örneğin Nasdaq henüz rekor seviyelerini test ediyor.
Kimi önemli iktisatçılarda 2008 krizi bir dönemin başlangıcına doğru ilerlediğimizi söylüyor.
Yen dolar karşısında önemli ölçüde değer yitirdi. Bu esasen risk algısının azaldığı anlamında yorumlanabilir. Ancak burada ön görmeye çalıştığım nokta tam da bu. Büyük satışlar başlamadan önce gösterge parametreler çok iyimser düzeylerde görünüyor. Bunun tipik örneği VIX endeksi. VIX endeksi satış öncesi çok düşük seviyelerde kalıyor. Satışla birlikte ani ve hızlı bir artış başlıyor. Ama satışın ilk dalgasını görmesi gerekiyor. Öncül bir gösterge değil anlık volatilite göstergesi diyebiliriz.
Uzun süredir konum olarak Türk hisse senetlerinin AYI piyasası riskini  ön gören yazılar yazıyordum. Şu anki düşüş sevileri ( en yüksekten > % 20'den fazla düşüş) ile ayı piyasında olduğumuz net.
Peki küresel hisse senetleri ne zaman ayı piyasasına girecek ? Önemli soru bu.
Bu piyasalara doğru giden girdap akıntısının başlarında olabiliriz. Bu girdapa kapılmamak önemli bir piyasa stratejisi olabilir.
Küresel satışlarda fiyatlar hiç bir teknik destek tanımıyor. Bu anlarda hisse senedini elden çıkarmış olmak zararından daha önemli oluyor. 2008 krizini incelemiş, yaşamış olanlar iyi bilirler.
Bu bakış açısı korumacı riskten uzak yatırım stratejisi getiriyor. Yapılması gereken nokta riskli bir yatırım yapılacak da olsa alış pozisyonunda yakalanmamak gerekiyor. 10 yıldır boğa piyasasında ilerleyen ABD piyasaları için herkesteki sorgusu bunun nerde sonuçlanacağı olsa gerek.
Finansal sistem doğal olarak krizleri oluşturuyor. Bu yapısal bir özellik. Esasen yenilenmesini sağlayan bir yapı olarak görebilir olumlu bakabiliriz.
Krizin ne zaman çıkacağı ise önceden kestirilemiyor.  Aksi taktirde zamanı ön görülebilse herkes önlem alacağı için bir kriz oluşmazdı. 
Genel olarak kriz beklentisinin fiyatlarda en az olduğu dönemlerde oluşması daha rasyonel bir öngörü. Yani riski gösteren endekslerin risklerin uzak olduğunu gösterdiği dönemler. Böylece daha fazla  kişi beklenmedik bir satışla karşılaşıyor ve kriz etkisi oluşuyor.
Bir öngörüde bulunursak küresel finansal krizinin hemen öncesindeyiz. Girdap akıntısı muhtemelen sessizce bizi çekmeye başladı.  Akıntının güçlü bir şekilde çektiği zaman zaten kurtuluş şansı yok demektir.  Muhtemelen dünya finansal sistemi için kaçınılmaz girdap akıntısına giriş gerçekleşecek. Temmuz 2018 yeni dünya finansal krizinin başladığı ay olabilir.
Bu yazdıklarım sadece bir öngörü denemesi. Daha fazlası değil. Yatırım tavsiyesi hiç değil. Yatırım kararlarınızı bir çok yazarı, iktisatçıyı, profosyoneli dinleyip okuyup sonunda kendi kanaatinizi oluşturarak vermenizde fayda var. Tek bir yazarla kalmak tek bir bakış açısını görmek anlamına gelecektir.
Tekrar vurguluyorum. yazdıklarım bir tavsiye değildir.  Bir tavsiye verilecekse bu dönemlerde hisse senedi gibi yatırımlarında al pozisyonu için bir kaç kez düşünmek ve  çok dikkatli davranmak gerektiği olabilir.
Deniz

4 Haziran 2018 Pazartesi

MALİ ENDEKS 110 bin sınırında


(burada yazılı olanlar yatırım tavsiyesi değildir. Ekonomik finansal gelişmeleri not almayı amaçlayan bir güncedir)
Mali endeksin mayıs 2013'de oluşturduğu 137 binlerde bir zirvesi vardı. Bu TL bazlı grafiklerde en iyi 1. dalganın zirve seviyesi idi. Bu seviye 17 Temmuz 2017'de test edildi hafif geçildi. Takip eden bir ay boyunca bu seviyenin bir altı bir üstü fiyatlamalar gerçekleşti bu sürede 140 binler görüldü. O dönemde mali endeks tarihi rekorları ve en iyi birinci dalga sınırlarında değişim üzerine bu güncede not almıştım. Daha sonra 118 binlere doğru bir geri çekilme ve bu seviyeden başlayan yukarı yönlü bir dalga ile 26 ocak 2018'de 146 seviyesi (146 898) görüldü. Sonra oradan başlayan düşüş dolgası 1 haziran 2018'de 110 bin 845 seviyesine getirdi. 36 bin puanlık bir düşüş. Yaklaşık % 24'lük bir düşüş.
Geldiğimiz seviye ise 110 bin seviyesi bu daha önceki en iyi birinci dalganın alt sınır idi. Önemli bir direnç ve destek noktası. Bu seviyelerin altına inmesi 90 bin 110 bin arasın dalgaya iniş anlamına geliyor. Bu eski eni iyi 2. dalga. ( Eski dememin nedeni 137 bin 146 arasın yeni en iyi 1. dalga olması ancak 5 yıl sonra geçilen bu zirve sadece 6 bin puan geçilince buna yeni 1. dalga demek konusunda çekimserim. ) Dalga rakamlarının ne önemi var. Daha önce bu konuyu kendi tahmin yaklaşımlarımda anlatmıştım. 2. dalga alt sınırı uzun süreli grafiklerde  siyasal denge sınırı oluyor. Yani belirsiz bir seçim sonucunda o dalganın alt sınırı test ediliyor. O siyasal belirsizlik ortadan kalkınca üst sınırına bir hareket oluyor. Bu dalga tahminleri üzerine daha sonra tekrar değinilmek üzere burada noktalıyorum.
Gelinen  nokta önemli bir seviye kırılması yeni alt seviyeler anlamına geliyor. Aynı zamanda mali endeksin ayı piyasası diye tarif edilen bir piyasada hareket etmesi anlamına da geliyor.
Ama bu seviyeler aynı zamanda yukarı yönlü hareketleri de başlatacak seviyeler.
Benim ön görüm nedir? Etik nedenlerden ötürü piyasa öngörülerimi gerçekleşmelerden sonra yazmaya karar verdim.

TAMA YAKIN GERÇEKLEŞMİŞ DOLAR/TL TAHMİNİ VE DOLAR/TL TAHMİNLERİNDE ETİK YAKLAŞIM ÜZERİNE

 
 
 
TAMA YAKIN GERÇEKLEŞMİŞ DOLAR/TL TAHMİNİ
 
Aşağıda (yazının sonunda paylaştığım  ekte) 22 şubat 2018 ve 2 Mayıs 2018'de izlediğim ekonomi programı sonrasında program sunucusuna yazdığım temelde Dolar/TL tahmini içeren e posta örnekleri var.
Kısaca ön görüm şuydu: Dolar/TL 3,78 iken (22 şubat 2018) Dolar/TL'de % 40 lara varan bir yükseliş potansiyeli ön görmüşüm. Bu yükselişin 4,90'ları bulacağını buradan merkez bankası müdahalesi ile 4,50'lerde bir seviyeye geleceğini ön görmüşüm.
22 mayıs 2018'de Dolar/TL 4,93'ü gördü. Türkiye'de piyasalar kapandıktan sonra Merkez bankası 300 baz puanlık faiz artışı ile Geç Likidite Penceresini % 16,5'e çıkardığını açıkladı dolar/TL 4,54'lere kadar geriledi.
Benim tahminim nerdeyse tam olarak gerçekleşti.
Küresel piyasalara bakış açısın tarafsız ve onu anlamaya yönelik olursa ön görme ihtimali artıyor. Ancak ama tahmin etmek değil küresel piyasaları anlamaya çalışmak olmalı.
 
ETİK NEDENLERDEN ÖTÜRÜ
Dolar/TL öngörüsünü genel paylaşımlarda yazmayı doğru bulmuyorum.
 
 
Dolar/TL ile ilgili TL negatif beklentim olduğu zaman bunu genele yayan yazılar yazmayı etik bulmuyorum. Ekonomik olarak her bireyin üzerine düşen küçük büyük sorumluluklarını bilerek davranması gereken bir dönemdeyiz.  Elbette ki en büyük sorumluluk ve bu sorumluluğun gereğini yapmak siyasete düşüyor bu dönemde. Çoğu dönemde olduğu gibi.
Neden bu ön görüyü bloggta vaktinde paylaşmadım ?
Ekonomik gelişmeler gerçekler ve beklentilerle oluşur. Ama hangisinin hangisini doğuracağı önceden belirlenemeyebilir. Yani TL değer kaybedecek beklentisi TL'ye değer kaybettirebilir ve değer kaybeden TL bir takım gerçekleşmeleri oluşturabilir. Örneğin enflasyon artışı, şirket geri ödemelerinde sorunlar ve buna bağlı bir takım zincirleme ekonomik sorunlar.
Ama bu durum ekonomik sorunların gerçekleşmesine ikincil oluşan beklentilerle de oluşabilir.
Matrix filminde kahin Neo'ya vazo için üzülme diyor.
Neo 'Ne vazosu derken soluna yanına doğru bakınıyor. o sırada vazoya çarpıyor. vazo kırılıyor. Bunun için özür diliyor. Kahin " üzülme dedim ya " diyor.
Neo: nasıl bildin diye soruyor?
Kahin: Asıl soru o değil. Ben Vazo için üzülme demeseydim sen dönüp onu düşürecek miydin?
Bu filmin en etkileyici repliklerinden birisi diye düşünüyorum.
Ön görüler bazen gerçekleşmenin nedeni olabilir.
Benim bu blogta sorumluluk hissetmeme gerek var ımı? zaten okuyanı yok denecek kadar az.
Ama sanal dünyada sürecenin nasıl gerçekleşeceği hiç belli olmuyor. Bu bloğun amacı popüler olmak değil sadece ekonomik gelişmeler hakkında bir günce oluşturmak.
Bloğun az mıktardaki okuru şunu soruyor olabilir. Bundan sonraki Dolar/TL tahmini nedir?
Etik nedenlerden ötürü bu tahmini burada yazmayacağım. Muhtemelen benzer bir zaman göstergesi olan bir şekilde yazıp gerçekleşmeden sonra burada paylaşacağım.
 
 
 
 
 
 
 

6 Şubat 2018 Salı

Büyük Düşüş -2

8Bu blogg da yazılı olanlar yatırım tavsiyesi değildir. Piyasalardaki hareketleri anlama ve öngörme denemeleridir)
ABD borsalarında tarihe geçecek bir düşüş günü. Üst üste ikinci gün düşüyor. Cuma günü % 2,5 düşmüştü. Bunun üstüne dün bir yazı yazmıştım. Panik atak bir havaya geçiş olabilir diye.
Bu gün DOW endeksi %6'ları bulan bir düşüş yaşandı günü % 4,5 düşüş ile kapattı. Tam bir panik havası yaşandı. Peki o hava toparladı mı elbette hayır. Piyasa % 4 leri aşan düşüş ile ABD'de kapandı. İki günde DOW endeksi 26 binlerden 24 binlere indi. Sadece iki gün hisse senetleri piyasasını takip etmemiş birisi bu gün kapanış fiyatına baksa kesinlikle inanamaz.
Bu durum şimdi asya piyasalarında nasıl bir döngüye neden olacak. dolar/yen paritesindeki düşüşü de düşünürsek japon borsası çok daha büyük bir düşüşle açılabilir. Bir tür reentri halkası gibi Asya'da gelebilecek büyük düşüş yarın Avrupa açılışında daha da büyümüş bir dalgaya neden olabilir. Düşüşler, bir benzetme ile çekilen su altında gizlenen bazı gerçekleri ortaya çıkartabilir. Bu gerçekler dalgayı genişletebilir.
Şu anda yazıyı yazarken SP 500 future değeri % 5 in üzerinde aşağı da. Yani piyasa kapandıktan sonra da negatif hava devam ediyor.
Bu arada negatif ve pozitif toplamda değişmeyen bir enerjinin içinde olduğumuz evrensel fiziksel yasayı hatırlamak gerek. Bunu piyasalar için de geçerli olduğunu unutmamak gerek. pozitif aşırı yük doğal bir negatif potansiyel oluşturdu. Şu anda negatif gücün kuvvetlendiği bir döneme girmiş görünüyoruz.
Türk hisse senetlerine bu düşüş nasıl yansıyacak? Bu sorunun cevabı önemli. Uzun süredir piyasaları takip eden herkesin gözlemlediği bir irrasyonel hisse senedi hareketi var. Bu gün (5 şubut 2018 pazartesi) borsa geneli düşerken THY % 5 civarı artı kapattı. İSC % 4'ün üzerinde düşerken THY hisse senedinde ki artış örneğinde olduğu gibi irrasyonel hisse senedi hareketleri var. Türk hisse senetleri borsasında bu şekilde kar elde eden bir sermaye akımı var. Bu hareketler düşüşleri büyük ölçüde sınırlandırırken TL cinsinde rekorlara ulaşılmayı sağlamış görünüyor. Global büyük bir satış hareketi bu irrasyonel davranan sermayenin hareket mantığını değiştirebilir, ya da irrasyonel hareket gücünü aşabilir. Her iki durumda da Türk hisse senetlerinde düşüş daha ivmeli olabilir.
 Bu satış dalgasının reel ekonomik faaliyetlerle direkt ilgisi yok. Esasen piyasalar hep beklenti üzerine hareket ettiği için her zaman kendi gerçekliğinde yaşıyor. Maddesel gerçeklikle ilgisi çok fazla yok. Dönem dönem maddesel gelişmelerin oluşturduğu beklentiler o gelişme ile eş zamanlı olduğu için bir takım  temel analizler mümkün olabiliyor.  ama bu ender zamanların dışında hisse senetleri kendi beklentisel (maddesel olmayan) gerçekliğinde yaşıyor.
Beklentiler şu anda panik atak bir psikoloji ile şekillenme sürecine giriyor.
Bu ara notlardan sonra tekrar Türk hisse senetlerini tahmin etmeye çalışırsak. Beklentisel gerçeklik, irrasyonel sermaye hareketindeki olası çekilme ile çok daha büyük bir geri çekilme riski Türk hisse senetleri için geçerli.
Bu blogg yazmaya başladığım ilk zamanlardan beri Türkiye piyasalarını benzer diğer gelişmekte olan ülke piyasalarını uçurumun kenarında zirveye çıkmaya çalışan ekonomiler benzettiğim yazılarım olmuştu. Bu modelle anlatım ya da anlama çok önemli. Büyümek dağda yükselmek anlamında düşünelim. Yükseliyoruz ama hep dağın en dış yollarında, uçurum kenarlarında yürüyerek. Olası bir sarsıntı uçurumdan düşme riski oluşturuyor.
Tabi bu zircir ettisi ile diğer yakın ülkeleri de uçurumdan aşağı çeken bir örnekleme. Benzer ve iletişim halindeki bir ekonomi uçurumdan düşerse diğerini de getirebilir.
İlginç olan ise ABD piyasalarının uçurumudan düşmeye başlaması. Ekonomik gerçeklere bakıldığında en güvenli bölgede bulunan ülkenin piyasaları bu hareketi yapıyor ise uçurumun kenarındaki ülkeler için iş çok zor düşmemek imkansız gibi.
ÇOK DİKKATLİ OLUNMASI VE DİKKATLE TAKİP EDİLİP NOT ALINMASI GEREKEN BİR DÖNEMDEYİZ.

5 Şubat 2018 Pazartesi

NOT ALINMASI GEREKEN BİR CUMAYDI 2 ŞUBAT 2018 ABD BORSALARINDA CİDDİ DÜŞÜŞ

02/02/2018 cuma günü ABD borsalarında ciddi bir düşüş oldu. Uzun süredir bu büyüklükte bir günlük satış olmuyordu. Dow 30 endeksi 666,75 puan % 2,54 düştü. Diğer endekslerde % 2 civarı düştü.
VIX endeksi % 28,51 arttı.
Bu derecede büyük dalga hareketleri uzun bir süredir olmuyordu.
Cuma günü ne oldu ?
Tarım dışı istihdam 200 bin geldi beklendi 180 bin
saatlik kazançlarda artış beklentilerin üzerine çıktı.
Sonra ABD tahvil faizlerinde belirgin bir artış oldu.
Sonuçta tetiklenen nokta bir satış dalgası oldu. Uzun süredir biraz da dışarıda kalmaya çalışarak hisse senetleri piyasasındaki hareket psikolojisini anlamaya çalışıyorum. En temel ön gördürücü faktör bence bu. yani piyasaya hakim psikoloji. Bu psikoloji değişmediği sürece dalga yönü değişmiyor.
Piyasaya hakim psikoloji anlaşılırsa ön görmek daha kolay. Ddört beş yıl önce panik atak bir piyasa vardı. Ancak son bir yıldır. İyimser biraz da mani içerisinde bir piyasa psikolojisi hakimdi. Bu ruhsal durumun zedelendiği bir gün 2 şubat 2018.
Kişisel beklenti ve öngörüm ise böyle bir travmatik günün piyasanın yönü değiştireceği idi. Bu travmatik gün tekrarlanırsa bakış açısı hızlı bir şekilde bozulabilir . Tarihi zirvesinde olan hisse senetleri piyasasında bir satış dalgası gelebilir.
Belirli bir seviyele kadar satış dalgası sağlıklı bir yükselme için de gerekli. Ancak bunun yükselişteki bir düzeltme mi yoksa değişen bir psikolojimi oluşturacağını  şimdiden  söylemek zor.
Elbette ki global hisse senedi satışı bizde TL'de zayıflama anlamına geliyor.
Son dönemlerde hisse senetlerinde düşüş olasılıklarını iyi öngördüm. En son mali endeksin 140 bin civarından dönebileceğini tahmin etmiştim. 125 binlere kadar indi (Dolar/TL'de de % 10 kadar yükseliş oldu bu tahmin % 30'ların üzerinde bir getiri sağladı) 125 bin seviyelerinden  tekrar yükseliş başladı. yükselişin başlayacağına dair bir ön görüm olmadı. Çünkü global bir satış beklentisi içinde olduğum için alış önerisinde bulunmak riskli görünüyor benim için.
Şimdi global satış dalgasının eşiğinde olabiliriz. Elbette ti  tek bir günlük satış yeterli gösterge değil. Ama satışın boyutu bir türbülansa işaret ediyor. Girilen türbülanstan ne yönde çıkılacağını ise günler gösterecek.
Piyasalar açısından dikkatli olunması ve incelenmesi gereken günlerdeyiz.