Büyük Düşüş -2

8Bu blogg da yazılı olanlar yatırım tavsiyesi değildir. Piyasalardaki hareketleri anlama ve öngörme denemeleridir)
ABD borsalarında tarihe geçecek bir düşüş günü. Üst üste ikinci gün düşüyor. Cuma günü % 2,5 düşmüştü. Bunun üstüne dün bir yazı yazmıştım. Panik atak bir havaya geçiş olabilir diye.
Bu gün DOW endeksi %6'ları bulan bir düşüş yaşandı günü % 4,5 düşüş ile kapattı. Tam bir panik havası yaşandı. Peki o hava toparladı mı elbette hayır. Piyasa % 4 leri aşan düşüş ile ABD'de kapandı. İki günde DOW endeksi 26 binlerden 24 binlere indi. Sadece iki gün hisse senetleri piyasasını takip etmemiş birisi bu gün kapanış fiyatına baksa kesinlikle inanamaz.
Bu durum şimdi asya piyasalarında nasıl bir döngüye neden olacak. dolar/yen paritesindeki düşüşü de düşünürsek japon borsası çok daha büyük bir düşüşle açılabilir. Bir tür reentri halkası gibi Asya'da gelebilecek büyük düşüş yarın Avrupa açılışında daha da büyümüş bir dalgaya neden olabilir. Düşüşler, bir benzetme ile çekilen su altında gizlenen bazı gerçekleri ortaya çıkartabilir. Bu gerçekler dalgayı genişletebilir.
Şu anda yazıyı yazarken SP 500 future değeri % 5 in üzerinde aşağı da. Yani piyasa kapandıktan sonra da negatif hava devam ediyor.
Bu arada negatif ve pozitif toplamda değişmeyen bir enerjinin içinde olduğumuz evrensel fiziksel yasayı hatırlamak gerek. Bunu piyasalar için de geçerli olduğunu unutmamak gerek. pozitif aşırı yük doğal bir negatif potansiyel oluşturdu. Şu anda negatif gücün kuvvetlendiği bir döneme girmiş görünüyoruz.
Türk hisse senetlerine bu düşüş nasıl yansıyacak? Bu sorunun cevabı önemli. Uzun süredir piyasaları takip eden herkesin gözlemlediği bir irrasyonel hisse senedi hareketi var. Bu gün (5 şubut 2018 pazartesi) borsa geneli düşerken THY % 5 civarı artı kapattı. İSC % 4'ün üzerinde düşerken THY hisse senedinde ki artış örneğinde olduğu gibi irrasyonel hisse senedi hareketleri var. Türk hisse senetleri borsasında bu şekilde kar elde eden bir sermaye akımı var. Bu hareketler düşüşleri büyük ölçüde sınırlandırırken TL cinsinde rekorlara ulaşılmayı sağlamış görünüyor. Global büyük bir satış hareketi bu irrasyonel davranan sermayenin hareket mantığını değiştirebilir, ya da irrasyonel hareket gücünü aşabilir. Her iki durumda da Türk hisse senetlerinde düşüş daha ivmeli olabilir.
 Bu satış dalgasının reel ekonomik faaliyetlerle direkt ilgisi yok. Esasen piyasalar hep beklenti üzerine hareket ettiği için her zaman kendi gerçekliğinde yaşıyor. Maddesel gerçeklikle ilgisi çok fazla yok. Dönem dönem maddesel gelişmelerin oluşturduğu beklentiler o gelişme ile eş zamanlı olduğu için bir takım  temel analizler mümkün olabiliyor.  ama bu ender zamanların dışında hisse senetleri kendi beklentisel (maddesel olmayan) gerçekliğinde yaşıyor.
Beklentiler şu anda panik atak bir psikoloji ile şekillenme sürecine giriyor.
Bu ara notlardan sonra tekrar Türk hisse senetlerini tahmin etmeye çalışırsak. Beklentisel gerçeklik, irrasyonel sermaye hareketindeki olası çekilme ile çok daha büyük bir geri çekilme riski Türk hisse senetleri için geçerli.
Bu blogg yazmaya başladığım ilk zamanlardan beri Türkiye piyasalarını benzer diğer gelişmekte olan ülke piyasalarını uçurumun kenarında zirveye çıkmaya çalışan ekonomiler benzettiğim yazılarım olmuştu. Bu modelle anlatım ya da anlama çok önemli. Büyümek dağda yükselmek anlamında düşünelim. Yükseliyoruz ama hep dağın en dış yollarında, uçurum kenarlarında yürüyerek. Olası bir sarsıntı uçurumdan düşme riski oluşturuyor.
Tabi bu zircir ettisi ile diğer yakın ülkeleri de uçurumdan aşağı çeken bir örnekleme. Benzer ve iletişim halindeki bir ekonomi uçurumdan düşerse diğerini de getirebilir.
İlginç olan ise ABD piyasalarının uçurumudan düşmeye başlaması. Ekonomik gerçeklere bakıldığında en güvenli bölgede bulunan ülkenin piyasaları bu hareketi yapıyor ise uçurumun kenarındaki ülkeler için iş çok zor düşmemek imkansız gibi.
ÇOK DİKKATLİ OLUNMASI VE DİKKATLE TAKİP EDİLİP NOT ALINMASI GEREKEN BİR DÖNEMDEYİZ.