19 Temmuz 2018 Perşembe

Artık sorulması gereken soru şu: Yeni Dünya Finansal Krizi nereden ve ne zaman? başlayacak.

Uzun süredir ekonomi güncesine yazmıyorum.  Ama bu günlerde not düşülmesi gereken bir ön görü üzerine yoğunlaştım.
Yazdıklarım yatırım tavsiyesi değildir. Sadece gelecek öngörüsü denemesidir.
Finansaal  değerlemeler küresel bir satış dalgasının  yakınında olabileceğimizi düşündürüyor.
Dalganın başlangıç zamanını elbette tam olarak ön göremeyebiliriz. Hatta ancak dalganın ileri boyutlarında geriye dönüp şu gün başlamış diyebiliriz. Belki de o satışın ilk hareketlerini bazı endekslerde görmüş olabiliriz.
Kimi dalgalar  ise örneğin Nasdaq henüz rekor seviyelerini test ediyor.
Kimi önemli iktisatçılarda 2008 krizi bir dönemin başlangıcına doğru ilerlediğimizi söylüyor.
Yen dolar karşısında önemli ölçüde değer yitirdi. Bu esasen risk algısının azaldığı anlamında yorumlanabilir. Ancak burada ön görmeye çalıştığım nokta tam da bu. Büyük satışlar başlamadan önce gösterge parametreler çok iyimser düzeylerde görünüyor. Bunun tipik örneği VIX endeksi. VIX endeksi satış öncesi çok düşük seviyelerde kalıyor. Satışla birlikte ani ve hızlı bir artış başlıyor. Ama satışın ilk dalgasını görmesi gerekiyor. Öncül bir gösterge değil anlık volatilite göstergesi diyebiliriz.
Uzun süredir konum olarak Türk hisse senetlerinin AYI piyasası riskini  ön gören yazılar yazıyordum. Şu anki düşüş sevileri ( en yüksekten > % 20'den fazla düşüş) ile ayı piyasında olduğumuz net.
Peki küresel hisse senetleri ne zaman ayı piyasasına girecek ? Önemli soru bu.
Bu piyasalara doğru giden girdap akıntısının başlarında olabiliriz. Bu girdapa kapılmamak önemli bir piyasa stratejisi olabilir.
Küresel satışlarda fiyatlar hiç bir teknik destek tanımıyor. Bu anlarda hisse senedini elden çıkarmış olmak zararından daha önemli oluyor. 2008 krizini incelemiş, yaşamış olanlar iyi bilirler.
Bu bakış açısı korumacı riskten uzak yatırım stratejisi getiriyor. Yapılması gereken nokta riskli bir yatırım yapılacak da olsa alış pozisyonunda yakalanmamak gerekiyor. 10 yıldır boğa piyasasında ilerleyen ABD piyasaları için herkesteki sorgusu bunun nerde sonuçlanacağı olsa gerek.
Finansal sistem doğal olarak krizleri oluşturuyor. Bu yapısal bir özellik. Esasen yenilenmesini sağlayan bir yapı olarak görebilir olumlu bakabiliriz.
Krizin ne zaman çıkacağı ise önceden kestirilemiyor.  Aksi taktirde zamanı ön görülebilse herkes önlem alacağı için bir kriz oluşmazdı. 
Genel olarak kriz beklentisinin fiyatlarda en az olduğu dönemlerde oluşması daha rasyonel bir öngörü. Yani riski gösteren endekslerin risklerin uzak olduğunu gösterdiği dönemler. Böylece daha fazla  kişi beklenmedik bir satışla karşılaşıyor ve kriz etkisi oluşuyor.
Bir öngörüde bulunursak küresel finansal krizinin hemen öncesindeyiz. Girdap akıntısı muhtemelen sessizce bizi çekmeye başladı.  Akıntının güçlü bir şekilde çektiği zaman zaten kurtuluş şansı yok demektir.  Muhtemelen dünya finansal sistemi için kaçınılmaz girdap akıntısına giriş gerçekleşecek. Temmuz 2018 yeni dünya finansal krizinin başladığı ay olabilir.
Bu yazdıklarım sadece bir öngörü denemesi. Daha fazlası değil. Yatırım tavsiyesi hiç değil. Yatırım kararlarınızı bir çok yazarı, iktisatçıyı, profosyoneli dinleyip okuyup sonunda kendi kanaatinizi oluşturarak vermenizde fayda var. Tek bir yazarla kalmak tek bir bakış açısını görmek anlamına gelecektir.
Tekrar vurguluyorum. yazdıklarım bir tavsiye değildir.  Bir tavsiye verilecekse bu dönemlerde hisse senedi gibi yatırımlarında al pozisyonu için bir kaç kez düşünmek ve  çok dikkatli davranmak gerektiği olabilir.
Deniz