2019 DEĞERLENDİRMESİ

Yatırım tavsiyesi değildir. Ekonomik gelişmeleri kaydetmek ve öngörme denemeleridir.
2019 yılı için öngörülebilirliğin çok zor olduğu açık. Tüm dünya ekonomisi siyasi gelişmelerle yön buluyor. Bir tweet her şeyi değiştirebiliyor. Ekonomik beklenti ya da gelişmeler sürekli siyasi gelişmelerin gölgesinde kaldı. ABD ticaret savaşlarındaki gelişmeler ve beklentiler temel yön verici oldu. Bu konuda ABD başkanı Trump'ın ne düşündüğünü bilen için piyasaların yönünü tahmin etmek kolay. Diğerleri için ise çok güç. Grafikler anlam ifade etmiyor. Çünkü bu ticaret savaşı ile ilgili siyasi gelişmelerin enerjisi dalgalara yön verebilecek güçte. Sonuç yapay bir şekilde çıkarılmış ticaret savaşları ile ilgili olumlu beklenti gazları üflenerek hisse senetlerinin fiyatları şişirildi. ABD hisse senetleri zirve fiyatlarda. 2018 sonunda görülen kısa süreli büyük satışlar sonra 2019'da iki kez daha küçük ölçekli ama önemli satışları da karşılayarak tarihi zirvelerine ulaşmış iki üç haftadır o seviyelerde devam eden fiyatlamalar.
Ticaret savaşları 2018 sonunda düşüşün iki temel nedeninden birisiydi diğeri ise FED'in faiz artırışı. FED 2019 mart ayları gibi 180 derece dönüş yaptı. Benim için tamamen bir yanılgı. FED gibi bir kurumun 3 ayda 180  derece tersine bir söylem ve tavır değişikliği yapıyor olması şaşkınlık vericiydi. 2019 yıyı itibari ile FED'in dünya ekonomisine ve ABD ekonomisine yol verici olma özelliğini yitirdiğini düşünüyorum. Bu yön verme işi tamamen ABD başkanı Trump'ın eline geçmiştir. Bakalım tarihte dünya ekonomisine bu kadar hızlı ve net yön verme gücüne ulaşmış bir başka başkan daha görecek miyiz.?  Sadece 3 cümlelik bir tweet ile piyasayı alt üst edebilecek güce ulaşmış bir başkan.
2018 yılı sonuna göre ticaret savaşında nerdeyiz. Daha fazla tarife ve yine belirsizlik. Ancak yıl boyu sürekli anlaşma umudu ortaya atıldı. Masa başında oturuldu sonra anlaşma olmadan kalkıldı. En son kasım aya başları için 1. aşama anlaşma dendi. Piyasa bu haber ile ciddi artışlar kaydetti. Sonra kasım sonu dendi.. Aralık başı dendi. Şimdi aralık ortasındayız 1. aşama anlaşmadan çok 15 aralıkta başlayacak olan yeni tarifeler ertelenecek mi konusu var. Erteleneceğini söyleyen yorumlar ve açıklamalar piyasaları yükseltiyor. 12 Aralık itibari ile gelen pozitif açıklamalar " Büyük bir anlaşmaya yakınız" piyasaları tekrar tarihi zirvelerine taşıdı. Yani 2 hafta önce görülen zirvelere.  Bu iki hafta zarfında ABD başkanı Ticaret anlaşmasının 2020 seçimlerinden sonraya kalacağını ima eden açıklamalarda bulunmuştu. Hisse senetleri geçen hafta pazartesi ve salı ciddi satışlar gördü.  Sonra yıl boyu olduğu gibi pozitif açıklamalarla bu satışlar alındı. Bu gün ise gaz verici açıklamalar ile yeni zirveler oluşturuldu. yıl boyu olumlu olarak atılmış somut bir adım yok iken temenni açıklamaları ile hisse senetleri gazlandı şişirildi. Bunun patlamasını öngörmek çok akıl dışı olmasa gerek
Bir diğer siyasi konu da Brexit konusu oldu 2019 yılı boyunca devam etti. Kişisel görüşüm 2020 boyunca da devam edecek. Bu gün İngiltere seçime gitti. birazdan oy kullanma süresi bitecek yarın sabah sonuçları göreceğiz Gün içinde sterlin dolar karşısında bir hayli değer kaybetti ancak son iki saatte tekrar yükseldi. Bu dalgalanmalara bakılır ise sonuçlar ile ilgili bir belirsizlik ve tahmin etmede güçlük olduğu kesin. Seçim şu anda 13 Aralık 2019 saat 00:27 sterlin/dolar 1.3165 gün içinde 1.32 lerin üstünden 1.3050'lere kadar geriledi son saatlerde tekrar yükseldi.
2019 için ön gördüğüm tarihe geçecek piyasa çöküşü tahminin gerçekleşmesi için 18 gün kaldı. Bu süre zarfında büyük bir düşüş olmaz ise tahmin tutmamış olacak. Rasyonel olan bu tahminin tutmayan, başarısız bir tahmin olduğunu söylemek 18 günde düşüş olsa bile ne kadar olabilir ki :). FED'in faiz indirimi ve bilançok genişletmesi daha da önemlisi Ticaret savaşlarında pozitif beklentiler yaratılarak oluşturulan gaz hisse senetlerindeki düşüşü kısıtlayıp yükselişe neden oldu.Ancak Kapitalist sistemin temel doğal yapısı durgunluk ve krizler içeriyor olmasıdır. Sonsuza dek ekonomiler büyüyemez Periyodik olmayan dönemlerde krizler, daralma ya de küçülmeler yaşaması doğal bir durumdur. Ancak son dönemde bu doğal sürecin işlemesine izin verilmiyor.
Gelişmiş ülke ekonomileri tarihi düşük işsizlik seviyelerindeler. Buna robotlar yapay zeka'da eklendiğinde ve artmış olan nüfus... gelişmiş ülke ekonomileri dünya tarihinin gördüğü en büyük iş gücü ile çalışıyor. Ancak gelişmiş ülke ekonomileri durgunluk sınırında yaşıyor. Almanya teknik resesyondan kıl payı kurtuluyor. ABD imalat verileri daralmayı işaret ediyor. FED 2020 için faiz artırılabilecek bir ekonomi ön görmüyor.
Şu anda dünya da olan ekonomilerin hız kesdiği dolayısıyla yakın zamanda yön değiştireceği bir döneme girmiş olmamız muhtemelen. Esasen bu kriz öncesi dönüşler  tam farkedilmiyor. Örneğin 2008 krizinde esas satişlar 2007 sonlarına doğru bir düşüş başlamış. Ancak kriz 2008 mayıs haziran gibi fark edilmiş. Ekonomiler önce hız kaybediyor sonra yön değiştiriyor. bir süre sonra değişen yönde hız kazanıyor. İşte bi hızlı döneme kriz deniyor. Bu kriz diğer ülkelerle birlikte ise daha şiddetli oluyor.
2020'ye doğru beklentim. (yatırım tavsiyesi değildir. )
Önce sterlin çökecek
Sonra Avrupa borsalarının bazııları. Zincirleme bir şekilde ABD borsalarında da satışlar başlayacak.
Şimdilİk notlar bu kadar.